Część I

Adam Boniecki

WARSZAWA
Skład główny Gebethnera i Wolfa
G. GEBETHNER I SP. W KRAKOWIE

1912 r.

strony: 359, 360, 361, 362

CHEŁMICCY h. NAŁĘCZ z Chełmicy, w ziemi dobrzyńskiej. Jan z Chełmicy świadczy 1339 r. w procesie krzyżackim (Lites.). Jan Chełmicki 1398 r. na sądach w Łęczycy (Łęcz. 5432). Jan, syn Mikołaja z Wielkiej Chełmicy, 1434 r. na uniwersytecie krakowskim. Z Chełmicy pochodzić musiał Dobiesław z Kryr i Bukaczowiec, podsędek ziemski halicki 1461 roku, dziedzic wsi Szewce i Wola, w powiecie brzeskim kujawskim, którego wdowa Jadwiga, ręcząc za córki: Katarzynę i Małgorzatę, przyrzeka zwrócić 150 grzywien Mikołajowi z Chełmicy Chełmickiemu, które ten za Dobiesława zapłacił i zostawia mu w zarządzie dobra małoletniej Małgorzaty (AGZ. XII). Mikołaj z Chełmicy, podsędek, Jan z Chełmicy, cześnik, i Jan z Chełmicy, podkoniuszy dobrzyńscy, podpisali 1434 roku, wraz z drugimi dygnitarzami i mieszkańcami ziemi dobrzyńskiej przyrzeczenie, dane Władysławowi Jag., że po jego śmierci jednego z jego synów na tron polski obiorą (RM.)

    Władysław Jagiełło nadał Chełmickim wójtostwo dobrzyńskie, na wieczne czasy, za dzielną obronę ziemi dobrzyńskiej od Krzyżaków. Przywilej nadawczy spłonął wraz z zamkiem dobrzyńskim w 1409 r., w którym zginął i dowódca załogi zamkowej Chełmicki, dziedzic Płomian. Król Kazimierz Jag. wydał nowy przywilej na to wójtostwo Jakóbowi Chełmickiemu z Płomian, chorążemu wyszogrodzkiemu, w 1455 r. a następnie potwierdzili, to nadanie: Stefan Batory w 1579 r. Adryjanowi z Płomian Chełmickiemu i August II-gi w 1715 r. Antoniemu Chełmickiemu, stolnikowi dobrzyńskiemu (Hip. popruska m. Dobrzynia).

    Mikołaj z Chełmicy Małej, cześnik dobrzyński 1490 r., sędzią ziemski dobrzyńskiej 1492 r., z Katarzyny z Woli miał syna Andrzeja (Gr. Brzes. Rec.). Andrzej, cześnik i poseł dobrzyński 1506 r., z cześnika podsędek dobrzyński l5ll r., a sędzia ziemski dobrzyński 1521 r. Marcin, właściciel Płomian, syn Andrzeja, sędziego (Płoc. Gr. Wiecz. l f. 159), pisarz ziemski dobrzyński 1531 r., wykupił za konsensusem królewskim z 1535 r. z rąk Kossobudzkiego, wyszło chwilowo z rodziny wójtostwo dobrzyńskie, na którem w 1554 r. zabezpieczył posag żonie Agnieszce Płoc. Gr. Wiecz. 7 f. -248; M, 51 f. 86 i 85 f. 40).

    Marcin pozostawił sześciu synów: Adryjana, Stanisława, Mikołaja, Jana, Łukasza i Bartłomieja, Z nich: Mikołaj, dworzanin Anny Jagiellonki, otrzymał w 1567 r. konsens królewski na wykupienie z rąk Orłowskich dóbr Łąkie (Gr. Bobrów.). Adryjan i Stanisław otrzymali w l546 r. nowy przywilej na wójtostwo Dobrzyńskie (M. 71 f. 59).

    Adryjan, właściciel Płomian i wójtostwa dobrzyńskiego, otrzymał w 1570 r. us communicativum na toż wójtostwo dla żony, Anny z Grabskich (M. 129 f. l 109 f. 341). Wójtostwo to ustąpił za konsensem królewskim synowi Marcinowi W 1593 r. (M. 138 f. 316). Marcin, stolnik dobrzyński, umarł w 1614 r. Stanisław, syn Marcina, pisarza, stolnik dobrzyński 1588 r.

    Mikołaj z Anny Wierzbickiej, córki Piotra, miał syna Ezechiela (Zacheusza) i córki: Jadwiga, Annę za Marcinem Żółtowskim, Katarzynę za N. Radońskim, i Wiktoryę za Mikołajem Przedborskim 1543 r. (Płoc. Gr. Wiecz 3 f. 259, 7 f. 228 i 8 f. 312). Ezechiel, właściciel Chełmicy Małej 1564 r. (Paw.), chorąży dobrzyński 1559 r.; po śmierci jego otrzymał ten urząd w 1588 r. Bartłomiej. W 1596 r. Jerzy, Stanisław, Mikołaj, Maciej, Michał i Jan, synowie Ezechiela, dopełnili działu dóbr Chełmicy Małej, Wierzbicka, Skórzyna, Fabianek, Suradowa, Swieciechowy, Obozu, Małomina i Osin (Gr. Brzesk.).

    Maciej, stolnik dobrzyński i podwojewodzy brzeski 1610 r., chorąży dobrzyński 1611 r., w końcu sędzia ziemski dobrzyński 1613 r.

    Jan, łowczy dobrzyński, umarł 1534 r. Kasper w ziemi dobrzyńskiej 1549 r. (M. 74 f. 576). Małgorzata za Janem Cadrowskim 1621 r. Marcyanna, żona Piotra Świetosławskiego l667 r. Stanisław, syn Andrzeja (Gr. Przed. G4 f. l 83), skarbnik dobrzyński 1620 r. Adryjan, skarbnik dobrzyński 1636 r. Łukasz, podsędek dobrzyński 1624 r. Inny Łukasz, pisarz ziemski dobrzyński l631 r., otrzymał wieś Stary Rypin w 1633 r. (M. 180 f. 77). Mikołaj, z żoną Małgorzatą wprowadzony do dóbr Krzewa i Podlęże 1659 r. Felicyan i żona jego Helena otrzymali wójtostwo w Ossowie 1668 r. (Gr. Przed. 74 f. 332; 75 f. 83 i 76 f. 489) Andrzej, podsędek dobrzyński 1659 r. Stanisław i żona jego, Zofia Nałęczówna posiadali wójtostwo dobrzyńskie w 1632 r. (M. 178 f. 498). Wójtostwo to w 1689 r. było w posiadaniu Łukasza (Lauda Ziemi Dobrz.). Franciszek, syn Macieja, sędziego ziemskiego dobrzyńskiego, sędzia kapturowy ziemi dobrzyńskiej 1668 r., poseł na elekcyę l669 r., sędzia grodzki bobrownicki l672 r. (Lauda Ziemi Dobrz.). Jan i Paweł podpisali z ziemią dobrzyńską obiór króla Michała, a Antoni. Michał, Franciszek i Krzysztof elekcyę Augusta II-go.

    Seweryn z Maryanny Kłokockiej miał syna Antoniego (DW. 59 f. 601), właściciela Płomian, Fabianek i Witoszyna, naprzód, miecznika 1699 r., następnie stolnika 1719 r., w końcu chorążego dobrzyńskiego 1724 r. Ten Antoni był posłem na elekcyę 1697 r. i pułkownikiem ziemi dobrzyńskiej (Lauda Ziemi Dobrz.). W 1703 r. otrzymał list przypowiedny na chorągiew pancerną (Sig. 16). W 1733 r. po raz drugi był posłem ziemi dobrzyńskiej. Antoni spisał testament w Płomianach 1735 r., z którego się okazuje, że z Maryanny Zórawskiej pozostawił syna Józefa. Józef, urodzony 1721 r. (Metr. w Drobinie), skarbnik dobrzyński 1762 r. rezygnował z tego urzędu w 178O r., żonaty był z Ludwiką Ciechomską. Lauda ziemi dobrzyńskiej wspominają o jogo synach: Stanisławie, Michale, Onufrym, Mikołaju i Tadeuszu. Synem też jego był Ignacy, proboszcz w Szpetalu i Chełmicy, następnie scholastyk kujawski.

    Stanisław, urodzony 1747 r. (Metr. w Szpetalu), po ojcu skarbnik dobrzyński 1780 r., a miecznik rypiński 1790 r., właściciel Dobrego, zmarły 1800 r., pochowany w Oborach, z Klary Nałęczówny miał syna jedynego Ignacego, wylegitymowanego ze szlachectwa w Królestwie 1837 r., właściciela Okalewa, odziedziczonego po stryju swoim Mikołaju, generale z czasów Kościuszki. Ignacy, jeden ze znakomitszych obywateli swego czasu, zawsze chętny do posług obywatelskich, ożeniony z Kordulą z Lasockich 1818 r., miał z niej syna jedynego Adolfa, właściciela Okalewa, żonatego z Władysławą z Karnkowskich, i córki: Maryannę za Michałem ze Żmigroda Stadnickim, właścicielem Świdna, i Karolinę za Julianem Chełmickim, posłem, właścicielem Żydowa. Ignacy umarł w Okalewie 14 Grudnia 1877 r. Adolf z Karnkowakiej ma syna jedynego Adryana i córki: Gabryelę za Stanisławem Chełmickim, synem Juliana, Annę za Alfredem Bartelem de Weidcnthal, Janinę za Józefem Wybickim i Antoninę.

    Onufry, syn Józefa, skarbnika dobrzyńskiego, właściciel Płomian, komisarz cywilno-wojskowy ziemi dobrzyńskiej 1790 r. (Lauda Ziemi Dobrz.), nabył starostwo zbyszowskie w ziemi dobrzyńskiej od Sumińskiego 1788 r., które w l790 r. otrzymał prawem emfiteutycznem na lat 50 (M. 291 f. 377 i Kancl, 71 II. f. 25). Z Teodozyi Cissowskiej syn jego Sylwester, wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie 1839 r., właściciel Płomian, ożeniony z Anielą Nałęczówna. pozostawił synów: Antoniego, żonatego z Karolina Kossobudzką, i Henryka, ożenionego z Józefą Wyczałkowską. Antoni pozostawił syna Witolda, a Henryk, urodzony w Płomianach 1826 r., sędzia pokoju powiatu mławskiego; zmarły w Igołomii 1896 r., pozostawił synów: Gustawa i Stanisława.

    Gustaw, urodzony w Płomianach 1849 r., zmarły w Warszawie 1898 roku, właściciel Starej Wsi, z Anieli Jaźwińskiej ma synów: Ryszarda, urodzonego 1881 roku w Starej Wsi. Włodzimierza, urodzonego l887 roku tamże, i córki: Maryę i Halinę,

    Stanisław, urodzony w Płomianach 1851 r., właściciel Igołomii i Skaszewa, żonaty l v. z Zofią Koziebrodzką, rozwiedzioną z Józefom Nakwaskim, 2 v. z Zofią Kieszkowską, z drugiej żony ma syna Henryka, urodzonego w Igołomii 1892 r. i córki: Zofię, Helenę i Małgorzatę.

    Tadeusz, syn Józefa, skarbnika dobrzyńskiego, właściciel Fabianek, z Maryanny Karnkowskiej miał synów: a) Romana, właściciela Fabianek, po którym z Joanny Nałęczówny idą synowie: Antoni, Józef, żonaty z Domicellą Pląskowską, i Ludwik, wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie w latach 1838 - 1855; i b) Eustachego, kapitana b. wojsk polskich za Księstwa Warszawskiego.

Jakób, poseł na sejm elekcyjny 1697 r.; Krzysztof, poseł ziemi dobrzyńskiej do króla Augusta II-go 1710 r. (Lauda Z. Dobrz..); Konstanty bernardyn w Skępem l720 r.; Maciej, kantor katedralny poznański, proboszcz koźmiński. archidyakon kaliski 1730 r. (Sap.). Antoni, sędzia kapturowy ziemi dobrzyńskiej, 1764 r. (Lauda Z. Dobrz.). Józef, podstarości dobrzyński 1775 r.

    Franciszek, łowczy rypiński 1766 r. rezygnował z tego urzędu na rzecz syna Józefa w 1768 r. Józef, z łowczego rypińskicgo, łowczy dobrzyński 1774 r. podczaszy rypiński 1774 roku, podczaszy dobrzyński 1775 r., stolnik dobrzyński 1718 r., w końcu podsędek dobrzyński 1790 r. Posłem ziemi dobrzyńskiej był w latach 1778—1781. W 1788 r. otrzymał prawem kaduka Lasotki (Kancl. 58 II. f. 157).

    Tomasz, drugi syn Franciszka, łowczego rypińskiego (DW. 91 f. 513), miecznik rypiński 1775 r., miecznik dobrzyński 1776 r., wojski większy rypiński 1778 roku, wojski większy dobrzyński 1781 r., stolnik rypiński 1788 r., stolnik dobrzyński 1790 r., deputat na trybunał koronny 1785 r.

    Jakób, trzeci syn Franciszka, łowczego rypińskiego, wojski mniejszy dobrzyński 178l r., miecznik dobrzyński 1790 r., z Teofili Przyłubskej miał syna Piotra, urodzonego 1792 r., zmarłego 1876 r., właściciela Żydowa w W. Ks. Poznańskiem, tajnego radcę sprawiedliwości i syndyka generalnego Ziemstwa w Poznaniu, żonatego z Paulina z Muntzbergów. Jego potomstwo: 1) Zefiryn, zmarły w 1852 r. w Żydowie. 2) Wiktor, właściciel Wilkowyj, sędzia w Gnieźnie, żonaty z Teodozya z Raszewskich, z której synowie: Witold i Zygmunt. 3) Julian, właściciel Żydowa, poseł, ożeniony z Karoliną z Chełmickich, córką Ignacego, z której synowie.: Stanisław, ożeniony z Gabryelą Chełmicką, córką Adolfa, Jan, zmarły 1898 r., i Władysław, ożeniony 1899 r. z Zofią z Sonnenbergów, córką Stanisława i Tekli z Kleniewskich, właścicieli Kijan, oraz córki: Maryja, Zofia, żona hr. Michała Tyszkiewicza z Andruszówki, Jadwiga i Wanda. 4) Florentyn właściciel Bzowa, ożeniony z Waleryą Rutkowską, z której synowie: Piotr, Józef, Czesław i Stanisław, oraz córka Zofia. 5) Bolesław, właściciel Górowa, z Izabeli z de Gremów ma syna Włodzimierza, właściciela Naborowiec, ożenionego 1891 roku z Maryą Kozarzewską, córką Zygmunta i Maryi z Marchwickich, oraz córki: Maryannę i Anielę. 6) Wojciech, właściciel Zakrzewa, ożeniony z Maryą z Hulewiczów. 7) Justynian, zmarły 1870 r. 8) Kazimierz, 9) Władysław, zmarły l864 r. 10) Tadeusz, zmarły 1865r. 11) Wanda za Władysławem Ulatowskim.

    Żyjący w końcu XVII-go wieku Jan Chełmicki, właściciel Łochocina, miał syna Mikołaja, po którym pozostało dwóch synów: Jakób i Antoni. Jakóba synowie: Damazy i Wincenty, z których Damazy z Tekli z Bońkowskiej miał synów: Ignacego, Wincentego i Józefa, wylegitymowanych ze szlachectwa w Królestwie 1838 r. 

    Wincenty z Julii Sokołowskiej, córki Ignacego, pozostawił córki: Maryę Albinową Trzebińską, i Pelagię Maryanową Gumkowską, i syna Zygmunta, księdza, urodzonego 1851 r., rektora kościoła św. Ducha w Warszawie, słynnego kaznodzieję i literata.

    Wincenty, syn Jakóba, z Pulcheryi Koziebrodzkiej pozostawił syna Ferdynanda i córki: Michalinę i Leokadyę, wylegitymowanych ze szlachectwa w latach 1839-1840 (A. b. Her.).

    Oprócz nich udowodnili pochodzenie swojo szlacheckie w Królestwie: Feliks, syn Antoniego, wnuk Andrzeja, prawnuk Michała, praprawnuk Macieja, syna Adryjana, w 1838 r.; 

    Xawery, syn Gabryela, wnuk Antoniego, w 1843 r.;

    Aleksy, syn Teofila i Pauliny Mellerówny, wnuk Józefa, w 1839 r. (A. b. Her.);

    W Galicyi dowiedli szlachectwa; Jakób, członek Stanów Galicyjskich, i Karol w sądzie ziemskim lwowskim 1782 r., a Roman, syn Jakóba w Wydziale Stanów we Lwowie 1837 r. (Gol.).